هر کسی که هستید، و در هر جایی که باشید، شما با خواندان این کلمات، دارید از بهترین، پیچیده ترین، مبهم ترین و قوی ترین ساختاری که در این جهان وجود دارد استفاده می کنید و آن چیزی غیر از مغز شما نیست.
نقشه ذهن آخرین ابزار سازمان دهی شده برای فکر کردن و یادگیری است. و خیلی هم ساده است!
نقشه ذهن ساده ای که مشاهده می کنید، یک برنامه روزانه است. هر کدام از شاخه ها که به دایره وسط مربوط می شوند کارهایی هستند که امروز باید انجام شوند. برای مثال نوشتن مقاله، یا خرید از سوپر مارکت.
نقشه ذهن ساده ترین راهی است که با آن می توانید اطلاعات را وارد مغزتان کنید و هر موقعی خواستید ازمغزتان خارج کنید. این وسیله یک ابزار مؤثر و سازنده برای یادگیری است که می تواند از نظر نوشتاری به فکرهای شما سر و سامان بدهد.
همه نقشه های ذهن نقاط مشترکی دارند. در همه آنها از رنگ استفاده شده است. همه آنها یک ساختار طبیعی دارند که در آن از مرکز تصویر شاخه هایی منشعب می شود. در همه آنها از خطوط، سمبل ها، کلمات و تصاویری استفاده شده است که برا اساس قوانین ساده و اصلی طبیعت رسم شده اند. قوانینی که با مغز ما هماهنگی دارند. با یک نقشه ذهن، فهرستی از اطلاعات سخت و پیچیده می تواند به یک شکل هندسی با الگوی منظم و قابل حفظ کردن تبدیل شود. این شکل هندسی در همان جهتی که مسیر طبیعی عملکرد مغز ماست عمل خواهد کرد.
شما می توانید به طور کاربردی نقشه ذهن را با نقشه یک شهر مقایسه کنید. مرکز نقشه ذهن، مرکز شهر است. و نمایانگر مهمترین فکر شماست. راههای اصلی که به مرکز ختم می شوند بیانگر موضوعات اصلی در روند تفکر شما هستند. شاخه هایی که به راه های اصلی ختم می شوند، بیانگر فکرهایی هستند که از نظر شما در درجه دوم اهمیت قرار می گیرد. و به همین ترتیب این روند ادامه دارد. شکل ها و تصاویر می توانند بیانگر نقاط علاقه یا فکرهای جالب شما باشند.
درست مانند یک نقشه واقعی، یک نقشه ذهن می تواند:
- به ما دیدگاه کلی از یک موضوع یا مکان بزرگ بدهد.
- به ما امکان می دهد که برای انتخاب کردن مسیرها برنامه ریزی کنیم و به ما می گوید کجا بوده ایم و کجا می خواهیم برویم.
- حجم زیادی از اطلاعات را بر روی یک صفحه گردهم می آورد.
- با نشان دادن مسیرهای جدید، به ما در حل کردن مشکلات کمک می کند.
- از دیدن، خواندن، فکر کردن در مورد آن و به خاطر سپردن آن لذت خواهیم برد.
نقشه های ذهن همچنین نقشه های مسیریابی بی نظیری هستند که باعث می شوند حافظه شما واقعیت ها و تفکرات را در مسیری سر و سامان بدهد که مسیر طبیعی عملکرد مغز شما از ابتدای کار بوده است. این حرف به این معنی است که به خاطر سپردن اطلاعات بعدها به یاد آوردن آن، در مقایسه با روش های قدیمی یادگیری، بسیار آسان تر و مطمئن تر خواهد بود.
برای رسم کردن نقشه ذهن به وسایل زیر نیاز دارید:
- یک کاغذ سفید
- مدادها و خودکارهای رنگی
- ذهن شما
- تخیلات شما!
نقشه های ذهن می توانند به شما کمک کنند تا:
- خلاق تر باشید
- زمان را هدر ندهید
- مشکلات را حل کنید
- تمرکز داشته باشید
- فکرهایتان را سر و سامان بدهید
- امتحان ها را با نمره خوب پاس کنید
- اطلاعات را بهتر به حافظه بسپارید
- سریعتر و بهتر مطالعه کنید
- مثل آب خوردن یاد بگیرید
- دیدگاه کلی داشته باشید
- برنامه ریزی کنید
- زنده بمایند!
- درختان را نجات دهید!
اجازه بدهید مغز و اطلاعات موجود در آن را با یک کتابخانه مقایسه کنیم:
تصور کنید که مغز شما یک کتابخانه تازه ساخته شده و خالی است که منتظر است با اطلاعات و داده هایی که به صورت کتاب، فیلم، ویدئو، سی دی و دیسک های کامپیوتری است، پر شود. شما رئیس این کتابخانه هستید و باید تصمیم بگیرید که آیا می خواهید اطلاعات بسیاری را در این کتابخانه جا دهید یا اطلاعات کمی را. طبیعی است که شما دوست دارید اطلاعات بسیاری را در آن جا دهید.
تصمیم دوم شما این است که ببینید آیا می خواهید این اطلاعات مرتب، منظم و سازمان دهی شده باشند یا نه.
تصور کنید در مورد تصمیم دوم به این نتیجه می رسید که اطلاعات سازمان دهی شده نباشند. شما خیلی ساده انبوهی از کتاب ها و ابزارهای الکترونیکی را سفارش می دهید و بعد همه آنها را وسط زمین کتابخانه مثل یک تپه بزرگ روی هم ابناشته می کنید. وقتی یک نفر به کتابخانه شما بیاید و از شما در مورد یک کتاب خاص سؤال کند یا بخواهد در مورد موضوعی خاص، کتاب، فیلم یا هر چیز دیگری پیدا کند، شما شانه هایتان را بالا می اندازید و می گویید: ” یک جایی بین همین کتابهاست، امیدوارم پیدایش کنی، موفق باشی!”
این مثال دقیقاً وضعیت ذهن و حافظه بسیاری از افراد را توصیف می کند.
ذهن آنها ممکن است اطلاعاتی را که می خواهند داشته باشد، که اغلب اوقات هم همین طور است. ولی آنقدر بی سر و سامان و بی نظم و ترتیب است که هر گاه به این اطلاعات نیاز داشته باشند، به دست آوردن آن امری محال است. این موضوع باعث می شود یاد گرفتن اطلاعات و مطالب جدید با نا امیدی و بی میلی انجام شود. جدا از همه این ها، یاد گرفتن این مطالب جدید چه فایده ای خواهد داشت، وقتی که هیچ گاه دوباره نتوانید از آن استفاده کنید؟
حالا تصور کنید که کتابخانه بزرگی دارید، با حجم عظیمی از اطلاعاتی که در مورد موضوعاتی هستند که می خواستید در موردش بدایند. در این کتابخانه بی نظیر، همه چیز به جای اینکه وسط زمین کتابخانه روی هم انباشته شده باشد، با نظم و ترتیب خاص، درست در جایی که شما می خواهید و با دسته بندی درست، قرار داده شده اند.
علاوه بر این، این کتابخانه یک سیستم دسترسی به اطلاعات دارد که به شما امکان می دهد هر چیزی را که می خواهید در یک چشم به هم زدن پیدا کنید.
یک رویای غیر ممکن؟ نه، این یک احتمال نزدیک به واقعیت است.
نقشه های ذهن همان سیستم دسترسی به اطلاعات هستند که همین الان هم در کتابخانه بزرگ مغز شما وجود دارد.
نقشه های ذهن به شما کمک می کند تا هر مقدار اطلاعاتی را که می خواهید یاد بگیرید، سازماندهی کنید و ذخیره کنید. به شما امکان می دهد آنها را در یک مسیر طبیعی دسته بندی کنید تا هر لحظه که بخواهید دسترسی سریع و آسان به آن داشته باشید. (یک حافظه بی نظیر!)
نقشه های ذهن یک فایده دیگر هم دارند. شما همیشه فکر می کردید هر چقدر اطلاعات بیشتری وارد مغزتان کنید، ذهن شما انباشته تر خواهد شد و خارج کردن اطلاعات از آن سخت تر. اما نقشه های ذهن باعث می شوند این موضوع برعکس شود!
چرا؟
چون نقشه های ذهن باعث می شوند اطلاعات جدید مانند تکه ای کاغذ به اطلاعات قبلی سنجاق شود. با این اطلاعات سنجاق شده ای که در حافظه شما وجود دارد، خیلی راحت تر می توانید هر زمان به هر اطلاعاتی که نیاز داشتید سنجاق آن را باز کنید و آن را مورد استفاده قرار دهید. با نقشه های ذهن، شما هر چه بیشتر بدانید و بیشتر یاد بگیرید، دانستن و یادگیری بیشتر، راحت تر خواهد بود.
به طور خلاصه، نقشه بندی ذهن مزایای بسیاری دارد که به شما کمک می کند زندگی راحت تر و موفق تری داشته باشید.
حالا نوبت شماست که کار خود را شروع کنید
با ما در ارتباط باشید
تیم سازندگان فردا
مرجع: کتاب نقشه ذهن – تونی بازان
درج دیدگاه